Het netvlies is een ongeveer 0.5 mm dikke multilaag, waarin allerlei structuren zitten, waar de binnenkant van het oog mee is bekleed. Er zijn twee typen fotoreceptoren; de staafjes en de kegeltjes. De macula (ook wel gele vlek genoemd) is een klein gedeelte in het netvlies met een hoge concentratie van kleurgevoelige netvliescellen (kegeltjes). De macula stelt ons in staat kleine details duidelijk waar te nemen, we kijken hiermee vooral overdag. In de macula zitten geen staafjes, deze bestaat uit alleen kegeltjes.

Door meestal onbekende reden kan er een laagje weefsel over de macula gaan groeien. Dit weefsel kan gaan samentrekken, waardoor er plooien in het netvlies ontstaan. Dit wordt een macula pucker genoemd. Beelden kunnen hierdoor vervormd worden waargenomen, sommige mensen zien alleen heel wazig. Deze klachten kunnen langzaam verergeren. Een maculapucker kan leiden tot slechtziendheid, maar leidt niet tot blindheid, omdat het gezichtsveld intact blijft.

Behandeling

Het beste resultaat bij een operatie wordt verkregen als het maculapucker niet al jaren bestaat en het zien heel slecht is. Het doel van de behandeling is het voorkomen van verdere achteruitgang van het gezichtsvermogen. De beslissing wel of niet opereren is een overweging die uitgebreid met uw oogarts besproken dient te worden.. Een maculapucker leidt niet tot volledige blindheid. Wel zal het scherpe zien meestal zo slecht worden dat het moeilijk wordt om te lezen, gezichten te herkennen, fijne werkzaamheden te verrichten, etc.

Operatie

Tijdens de operatie wordt eerst het glasvocht uit het oog verwijderd. Dit wordt een vitrectomie genoemd. Hierna wordt het puckerweefsel van de macula verwijderd. Soms kan er tijdens de operatie een scheurtje in het netvlies ontstaan of kan het netvlies gaan loslaten. Dan is het nodig om het netvlies extra vast te zetten met laser en kan ervoor worden gekozen om lucht, gas of olie in het oog achter te laten. Lucht en gas lossen vanzelf binnen enkele weken op. Olie moet na enkele maanden operatief uit het oog verwijderd worden. Soms wordt het netvlies tijdens de operatie preventief behandeld met laser om de kans op een netvliesloslating na de operatie te verkleinen.

Een operatie ter herstel van de maculapucker zal meestal de gezichtsscherpte verbeteren. Deze verbetering is nooit volledig en ook sterk afhankelijk van de duur van de klachten. Bestaan klachten van slechter zien korter dan een jaar, dan is er een redelijke kans op verbetering van de gezichtsscherpte. Bestaan de klachten langer dan een aantal jaar dan wordt de kans op verbetering van de gezichtsscherpte kleiner.

Nadelen en risico

De operatie leidt tot versnelling van de veroudering van de ooglens: Staar of cataract. Vaak zal er na de operatie voor de maculapucker een staaroperatie moeten volgen. Soms wordt besloten om dit met de vitrectomie te combineren.Het eindresultaat zal nooit een volledig origineel beeld teruggeven.De operatie kent, zoals elke operatie, complicaties: De kans op infectie van het oog is ongeveer 1:1000. De kans op een netvliesloslating is 2:100.

Resultaten

In ongeveer 95% van de gevallen lukt het om de maculapucker goed te verwijderen. Bij 80% van de patiënten vermindert de beeldvervorming. De kans op verbetering van het gezichtsvermogen na de operatie is ongeveer 70%. In 10-30% treedt er geen verbetering op en bij 10% kan het gezichtsvermogen na de operatie zelfs verslechteren. Het is niet waarschijnlijk dat na de operatie het gezichtsvermogen volledig herstelt en er kan nog enige vertekening overblijven. Het uiteindelijke resultaat is van te voren niet goed te voorspellen. Dit hangt onder andere af van de ernst van de pucker, hoe lang de pucker al bestaat en het gezichtsvermogen voor de operatie. Het herstel van de macula verloopt langzaam. Dit kan enkele maanden tot een jaar in beslag nemen.