Kunstlenzen

Er zijn verschillende speciale kunstlenzen verkrijgbaar. Hieronder worden drie soorten nader toegelicht:

• de torische kunstlens (kosten: 550 euro per oog)
• de multifocale kunstlens (kosten: 900 euro per oog)
• de torische bifocale kunstlens (kosten: 1200 euro per oog)

Er vinden in de Universiteitskliniek voor Oogheelkunde Maastricht regelmatig wetenschappelijke studies plaats naar de werkzaamheid van speciale kunstlenzen.

Torische kunstlens

Patiënten met staar hebben soms tegelijkertijd een cilindrische oogafwijking die astigmatisme heet. Dit wordt over het algemeen veroorzaakt doordat het hoornvlies niet, zoals normaal, rond maar ovaal van vorm is. Mensen met astigmatisme gebruiken een bril met cilindercorrectie, ook wel torische lenzen genoemd.

Inmiddels zijn er ook implantaatlenzen op de markt die voor astigmatisme kunnen corrigeren, de zogenaamde torische kunstlens (zie afbeelding). Dit kan doordat de lens aan de achterkant geslepen is. In veel gevallen is na de behandeling dan alleen een correctie voor dichtbij kijken nodig (leesbril).De behandeling verloopt bij implantatie van een torische kunstlens vrijwel hetzelfde als bij een gebruikelijke staaroperatie. Het enige verschil is dat vlak voor de verdoving het oog eerst gemarkeerd wordt met een stift om de juiste hoek aan te geven waaronder de lens moet worden geplaatst. Aan een staaroperatie met de torische kunstlens zijn meerkosten verbonden. Dit betekent dat u een bedrag zelf zult moeten bijbetalen. U bespaart echter op dure brillenglazen met cilindercorrectie en kunt volstaan met een veel goedkopere leesbril.

Complicaties

De belangrijkste, maar zeldzame complicatie (in minder dan 1% van de gevallen) van een torische kunstlens is dat de kunstlens niet helemaal goed gepositioneerd wordt of dat hij enigszins verdraait. Als uw oog geneest kan het voorkomen dat u toch een correctie nodig heeft voor een optimaal gezichtsvermogen. Aanvullende operaties zoals verplaatsing, verdraaiing of vervanging van de kunstlens, plaatsing van een extra kunstlens of een refractie-laseroperatie kunnen nodig zijn als u niet tevreden bent met uw gezichtsvermogen na de staaroperatie.

//-->

Wetenschappelijk onderzoek

Studies hebben aangetoond dat 97% van patiënten ná de ingreep beter konden zien zonder het gebruik van een bril dan vóór de ingreep met de bril. Ook de mate van lensrotatie is onderzocht. De lens verschilt van de oudere lens modellen door de stabiliteit van de lens in het oog, wat heel belangrijk is voor het waarborgen van de gezichtsscherpte. Klinische studies hebben aangetoond dat de lens minder dan 4 graden rotatie vertoont gedurende 6 maanden aansluitend aan de lensimplantatie. 

Multifocale kunstlens

Patiënten met staar hebben vaak tegelijkertijd een oogafwijking die presbyopie (ouderdomsverziendheid) heet. Presbyopie treedt vaak op bij mensen van 40 jaar en ouder en maakt het gebruik van een leesbril noodzakelijk, zelfs bij mensen die eerder zonder bril uitstekend in de verte en dichtbij kunnen konden zien. Mensen met presbyopie gebruiken een bifocale of multifocale bril, of een aparte leesbril, om goed dichtbij goed te kunnen zien. Bij een staaroperatie bestaat de mogelijkheid om het gezichtsvermogen voor veraf en dichtbij te corrigeren door te kiezen voor een multifocale kunstlens, bijvoorbeeld de AcrySof® ReSTOR® lens (zie afbeelding). Met deze kunstlens kunt u goed in de verte zien en bovendien tegelijkertijd (in de meeste gevallen) dichtbij lezen. Een leesbril is dan niet nodig.

Geschikte kandidaten

De patiënten die het meest geschikt zijn voor deze behandeling, hebben verziendheid en hoge bijziendheid. Patiënten met lage bijziendheid hebben mogelijk op een korte afstand een betere gezichtscherpte zonder bril dan met deze kunstlens. Minder geschikte kandidaten zijn mensen met bepaalde oogaandoeningen, zoals hoornvlies- of netvliesproblemen of mensen met diabetes. Ook mensen met een astigmatisme van meer dan 2.5 D zijn niet geschikt voor deze lensimplantatie. Voor deze mensen is een torische bifocale kunstlens beschikbaar. Een multifocale kunstlens kan visuele bijwerkingen hebben zoals:

• minder scherp zien bij mist of weinig licht;
• ‘s nachts ringen (zogenaamde halo’s) of cirkels zien rond een lamp of koplampen. Autorijden in het donker kan daardoor een probleem zijn;
• moeilijker voorwerpen kunnen onderscheiden van een donkere achtergrond, vooral als er weinig licht is.

Als u vaak ‘s nachts moet rijden of als uw beroep van u vraagt dat uw ogen nog dichterbij moeten scherpstellen dan voor lezen, dan is een monofocale kunstlens samen met een bril mogelijk een betere keus voor u.

Tijdens de operatie kan het nodig zijn om een monofocale kunstlens te implanteren in plaats van een multifocale kunstlens. De keuze van de goede IOL is geen exacte wetenschap, zelfs al wordt het maken van die keuze ondersteund door gespecialiseerde apparatuur en computers. Als uw oog geneest kan het gezichtsvermogen anders uitvallen dan bij het preoperatieve onderzoek werd voorspeld. Het kan voorkomen dat u toch een bril of contactlenzen nodig hebt voor een optimaal gezichtsvermogen. Aanvullende operaties zoals vervanging van de kunstlens, plaatsing van een extra kunstlens of een refractie-laseroperatie kunnen nodig zijn als u niet tevreden bent met uw gezichtsvermogen na de staaroperatie.

Wetenschappelijk onderzoek

Klinische studies hebben bewezen dat de meerderheid van de patienten (85%) dagelijkse bezigheden zonder bril kunnen uitvoeren. Deze patienten kunnen na de ingreep zowel in de verte als dichtbij goed zien. Meer dan 90% van de patiënten gebruikt daarom geen bril meer na implantatie van deze lens.

Torische bifocale kunstlens

Deze kunstlens is een bifocale lens die tevens de cilindrische afwijking van het hoornvlies corrigeert. U komt voor deze lens in aanmerking als het astigmatisme van uw hoornvlies te groot is voor een multifocale kunstlens en als u tevens minder afhankelijk zou willen zijn van een bril voor zowel veraf kijken als dichtbij. Een bril is dan dus in veel gevallen niet meer nodig.  

Aan een staaroperatie met de torische bifocale kunstlens zijn meerkosten verbonden. Dit betekent dat u een bedrag zelf zult moeten bijbetalen. U bespaart echter op dure multifocale brillenglazen met cilindercorrectie.

Complicaties

De mogelijke complicaties bij een torische bifocale kunstlens zijn dezelfde als bij implantatie van een multifocale kunstlens. Daarnaast kan het voorkomen dat de kunstlens niet helemaal goed gepositioneerd wordt of dat hij enigszins verdraait.

Als uw oog geneest kan het voorkomen dat u toch een correctie nodig heeft voor een optimaal gezichtsvermogen. Aanvullende operaties zoals verplaatsing, verdraaiing of vervanging van de kunstlens, plaatsing van een extra kunstlens of een refractie-laseroperatie kunnen nodig zijn als u niet tevreden bent met uw gezichtsvermogen na de staaroperatie.